Pırasa Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Ülkemizde kışlık sebzeler grubunda yer alan pırasa iki yıllık bir sebzedir.Birinci yıl yenilen uzun yapraklı  gövde oluşur, ikinci yıl çiçek açar ve tohum bağlar.Pırasa esas itibari ile  pişirilerek tüketilir.Soğanla aynı familyaya bağlı olduğundan çok ortak özellikleri vardır, ancak baş bağlamaz ve yenen kısmı gövde ve yapraklarıdır.Kara ikliminin hüküm sürdüğü bölgelerde  sebze üretiminin önemli bir kısmını oluşturur.

İKLİM İSTEKLERİ

Pırasa serin iklimden hoşlanan  bir sebzedir.Yetiştirme döneminde sıcaklığın 15-25 derece olmasını ister. Yüksek sıcaklıklardan fazla hoşlanmaz,Sıcaklığın artması kalite ve gelişmeye olumsuz etki yapar.2-3 derecelerde büyüme gelişme devam eder, ancak 0 derecede durur.

TOPRAK İSTEĞİ

Pırasalar her toprakta yetiştirebilmekle beraber  nemli,humuslu ve besin  maddelerince zengin tınlı-killi topraklar idealdir.Topraktaki humusun artması  kaliteyi yükseltir.Toprak PH sı 6-6,5 civarında olmalıdır.Pırasa yetiştiriciliğinde asitli topraklardan kaçınılmalıdır.Toprakta besin maddeleri açısından azot eksik olmamalıdır.

SONBAHAR SÜRÜMÜ

Tarla sonbaharda derince sürülüp ilkbahara kadar kesekli bırakılır.Dikimden önce toprak tavında iken 20 cm derinlikte pullukla tekrar sürülür.Diskaro geçirilerek, tırmıkla düzeltilir.

GÜBRELEME

Toprağın yapısına ve içerdikleri besin maddelerine göre değişmekle  beraber sonbaharda derin sürümden önce dekara 2,5 -3 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir.

 

SENTETİK GÜBRE

Gübrelemeden önce toprak tahlilleri yaptırmak ve bu sonuçlara göre gübreleme yapmak gerekir.

 

GÜBRELEME ZAMANI 

Süper fosfatın tamamı dikimden önceki toprak sürümünde  pulluk altına verilmelidir.Potasyum sülfatın tamamı ile azotlu gübrenin 1/3ü amonyum sülfat olarak  dikim ile birlikte verilmelidir.Azotlu gübrenin 1/3 ü  amonyum nitrat olarak dikimden 2 ay sonra , kalan 1/3 lük kısmı ise yine amonyum nitrat olarak ikinci gübrelemeden bir ay sonra uygulanmalıdır.

 

MÜNAVEBE

Pırasa dikilecek tarlada 4-5 yıl aynı familyaya  ait soğan , sarımsak ve pırasa yetiştiriciliği yapılmamış olmalıdır.Aksi taktirde o familyaya ait hastalık ve zararlıların toprağa yerleşmesi ve hep aynı besin maddelerinin tüketilmesi, toprağın bu yönden zayıflamasına neden olmaktadır.

 

FİDE İLE ÜRETİLİR.

Pırasa üretimi tarlaya doğrudan tohum ekimi ve fideden yetiştiricilik şeklinde yapılır.Ancak fide ile üretim en geçerli olan yetiştirme yöntemidir.

 

TOHUM EKİM ZAMANI 

Fide ile yetiştiricilikte pırasa tohumları mart-mayıs ayları arasında soğuk yastıklarda 5 cm ara ile açılan  çizilerin üzerine  metrekareye 8-10 g olacak şekilde sıkça ekilmelidir.Tohum ekiminden sonra tohumların üzerine 1 cm kalınlığında harçtan kapak atılır, bastırılır ve ince süzgeçli kova ile yeterince sulanır.Bu sulama  aynı zamanda tohumların çimlenmesi için  gerekli rutubeti sağlayacaktır.Normal şartlarda  pırasa tohumları 10-12 gün içinde çimlenirler.

 

SEYRELTME VE YABANCI OT MÜCADELESİ

Fidelikte; seyreltme,yabancı ot  mücadelesi ve sulama işlerine devam edilir.Fideler, tohum ekiminden 10-12 hafta sonra kurşun kalem (0,8-1 cm) kalınlığında ve 17-20 cm boyunda olurlar.Bu dikim için  uygun bir büyüklüktür.Fidelerin yastıktan kolayca sökülebilmesi için  yastıklar bir akşam önceden sulanmalıdır.

 

KÖK VE YAPRAK BUDAMASI

Pırasa kökleri tarlada hazırlanan tahta ve masuralar üzerine  sıra arası 30 cm , sıra üzeri 15 cm olacak şekilde  açılan çukurlara dikilir.Dikimden önce , dikim kolaylığı  sağlamak amacıyla kök ve yaprakların 1/3 ü kesilerek budama yapılmalıdır.Fide dikimi, haziran-ağustos ayları arasında yapılır ve dikimden sonra bolca can suyu verilir.Dönüme 20.000. civarında fide dikilir.

 

DOĞRUDAN TOHUM EKİMİ

Doğrudan tohum ekiminde hazırlanan tahta veya masuralar üzerinde 30 cm aralıklarla hazırlanan sıralara 1-2 cm derinliğe tohum ekimi elle veya makine ile yapılmalıdır.Daha sonra tarlada fideler 15 cm sıra üzeri mesafe bırakılarak seyreltilir.

 

SULAMA VE ÇAPALAMA İŞLEMLERİ

İlk can suyundan 3-4 gün sonra mutlaka ikinci bir sulama yapılmalıdır.İkinci sulamadan 10 gün kadar sonra yağmur yağmadığı taktirde üçüncü bir sulama ve hava şartlarına göre bütün gelişme süresince 1-2 hafta ara ile sulama  yapmak pırasanın istenilen şekilde gelişmesi için şarttır.Sulamalardan sonra toprağı havalandırmak ve yabancı ot mücadelesi için çapa yapılması,tarladaki bakım işleri arasında sayılabilir.

 

YABANCI OT MÜCADELESİ

Pırasada yabancı ot kontrolü çok önemlidir.Pırasa küçük bir bitki halinde iken yabani otlarla rekabet edemez,Bu kontrol yabancı otlar yolunarak yada çapalanarak yapılır.

 

GÖVDE BEYAZ OLMALIDIR

Pırasada beyaz kısmın uzun olması aranan bir özelliktir.Bu bir çeşit özelliği olmakla birlikte yetiştirme esnasında gövdenin tabandan itibaren toprakla örtülmesi ile bu uzunluğu bir miktar arttırmak mümkündür.Bu amaçla yaz sonu, erken sonbaharda pırasaların gövdeleri toprakla örtülüp beyaz kısmın uzunluğu arttırılabilir.

 

VERİM

Pırasalarda hasat , çeşitlere göre değişmekle beraber gövde kalınlığı 2,5-3,5 cm olduğu zaman yapılmalıdır.Genelde geniş alanda hasat 1-2 kez , bahçe sebzeciliğinde ise 5-6 kez yapılır.Pırasanın verimi çeşitlere göre farklılık göstermekle beraber dekara 2-5 ton arasında değişmektedir.Pırasalar , piyasaya yıkanmış, temizlenmiş, kökleri kısaltılmış,yaprakların 1/3 ü kesilmiş olarak 10-15 kg lık demetler halinde gönderilir.

 

KALİTE SINIFLAMASI

Pırasaların yenebilir kısmın uzunluğu , beyaz kısmın uzunluğu ve soğan başı oluşturup oluşturmama gibi özellikler kalite unsurları içinde yer almaktadır. Türk standartlarına göre birinci sınıf pırasalarda beyaz kısım tüm uzunluğun en az üçte biri veya yenilebilir kısmın en az  yarısı kadar uzunlukta olmalıdır. İkinci sınıf pırasalarda  ise tolerans arttırılarak beyaz kısım, tüm uzunluğun en az dörtte biri veya yenilebilir kısmın en az üçte biri uzunlukta olması gerekmektedir. Pırasalarda en az bulunması gereken çap ise 1 cm olarak belirlenmiştir.