• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

Bitki Besin Elementi Noksanlıkları

Azot Noksanlığı Belirtileri (Simptomları)

Azot noksanlığında bitkilerde büyüme oranı düşer yani bitkinin büyümesi yavaşlar. Bitki küçük kalır, yapraklar küçülür ve yaşlı yapraklar genelde vaktinden önce dökülür. Kök gelişmesi etkilenir ve özellikle köklerde dallanma zayıflar. Bununla birlikte N noksanlığında kök/gövde oranı genelde büyür. Azot noksanlığı kloroplastlarda bozulmaya ve kloroplast oluşumunda gerilemeye yol açar. Bu yüzden azot noksanlığında yapraklarda kloroz görülür. Kloroz yaprağın yeşil rengini kaybederek sararması anlamına gelmektedir.

 

Azot noksanlığında yapraklarda görülen kloroz, bütün yaprağın homojen bir şekilde sararması şeklinde ortaya çıkar. Sararma ilk önce yaşlı yapraklarda görülür. Noksanlığın ileri devrelerinde ve çok şiddetli olması durumunda yapraklarda nekrozlarda görülebilir. Bu özelliği ile N noksanlığı K ve Mg noksanlıklarından ayrılır. Klorotik ve nekrotik görünümler K ve Mg noksanlıklarında, gelişmenin daha önceki devrelerinde ortay çıkar.

 

Azot noksanlığında bitkiler erken olgunlaşır ve vegetatif gelişme periyodu kısalır. Bu erken yaşlanma büyük olasılıkla azotun sitokinin sentezi ve taşınması üzerine olan etkisinden kaynaklanmaktadır. Sitokinin bitkinin kuvvetli büyümesi ve genç dönemde daha uzun süre kalmasını sağlayan bir hormondur. Azot noksanlığında bu hormonun azalması bitkinin erken yaşlanmasına, diğer bir deyimle vegetatif gelişme periyodunun kısa olmasına neden olur.

 

Bitkilerde kükürt noksanlığı ve toksitesi

Kükürt, proteinlerin yapısında bulunduğu için, S noksanlığında bitkide protein sentezi geriler. Proteinlerin yapı taşı olan sistein, metionin gibi S içeren amino asitlerinin eksik olması nedeniyle proteinler sentezlenemezler. Bu nedenle S noksanlığında bitkide S içermeyen amino asitler birikir.

 

Kükürt noksanlığına ait simptomlar azot noksanlığına oldukça benzer. Aralarındaki gözle dikkat edilebilecek yegane farklılık, kükürt noksanlığına ait simptomların bitkinin önce genç yapraklarında görülmesi, azot noksanlığı belirtilerinin ise önce yaşlı yapraklarda ortaya çıkmasıdır. Kükürt noksanlığı yapraklarda rengin açılmasına ve noksanlığın derecesine göre açık yeşilden sarıya kadar değişik tonlarda renk almasına neden olur. Büyüme geriler, genellikle toprak üstü organlarında büyüme gerilemesi köklerden daha fazla olur. Çoğu kez bitkiler elastikiyetini kaybeder ve kolay kırılabilir bir dokuda olurlar, gövde incelir.Bitkiler yetişme ortamında bulunan yüksek konsantrasyonda SO-24 miktarına karşı fazla duyarlı değillerdir.

 

Atmosferdeki yüksek SO2 konsantrasyonu bitkiler için toksik olabilir. Saalbah (1984) tarafından bildirildiğine göre, atmosferde 120mg/m3 düzeyinin üzerindeki SO2 miktarı tek yıllık bitkiler için toksik olmaktadır. Orman ağaçları ve diğer çok yıllık türler için kritik SO2 konsantrasyonu olarak bu değerin yarısı alınabilir. Normalde atmosferdeki SO2miktarı 1.0-40mg/m3 dolaylarındadır. Endüstriyel kuruluşların yoğun olduğu yerlerde ise normal değerlerin birkaç katına kadar varan miktarlarda atmosferik SO2 değerleri saptanmıştır.Endüstriyel bölgelerde atmosferdeki yüksek SO2 konsantrasyonu bazı liken türlerinin tamamı ile yok olmasına yol açmıştır. Bitkilerde SO2 toksitesi yapraklarda nekrozlar oluşmasına yol açar.

 

 

Bitkilerde Fosfor Noksanlığı ve Simptomları

Fosfor noksanlığı olan bitkilerde büyüme geriler ve gövde/kök oranı genellikle düşer. Tahıllarda başaklanma olumsuz etkilenir. Meyve ağaçlarında büyüme oranı düşer, yeni sürgün ve tomurcuk oluşumu fosfor noksanlığında çok azalır. Tohum ve meyvenin kalitesi bozulur, olgunlaşma gecikir.

 

Fosfor noksanlığında yapraklar genellikle normalden daha koyu yeşil olur. Bir çok tek yıllık bitkilerin yaprak ve gövdesinde P noksanlığında kırmızı, kırmızımsı mor renk meydana gelir. Kırmızı renk, fosfor noksanlığında antosiyanin oluşumunun artmasından kaynaklanmaktadır. Antosiyanin kırmızı renk maddesidir. Meyve ağaçlarının yaprakları kahverengiye döner ve erken dökülür.

 

Fosfor noksanlığı çeken bitkilerin P kapsamları genellikle düşük olup kuru maddede %0.1 veya daha azdır. Yeterli düzeyde P alabilen tahıllar ve otların vegetatif gelişme devresinde P kapsamları kuru maddede %0.3-0.4 civarındadır. Genellikle genç bitkilerin ve genç bitki organlarının P kapsamları daha yüksektir. Bu nedenle olgun tahıl saplarının P kapsamları oldukça düşük olup, kuru maddede %0.10-0.15 arasındadır. Oysa tohumun P kapsamı %0.4-0.5 civarında bulunmaktadır. Bu değerler tane doldurma sırasında yaprak ve gövdeden tohuma P akışı olduğunu göstermektedir.

 

Kök bölgesinde ekstrem derecede yüksek fosfat konsantrasyonu büyümeyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu etki daha çok, fazla fosforun Fe, Zn, Cu gibi mikro besin maddelerinin alımı ve taşınmalarını olumsuz etkilemelerinden ileri gelmektedir.

 

 

 Bitkilerde Potasyum Noksanlığı

Potasyum bitkilerde organik ve inorganik tuzların katyonu olarak bulunur. Fakat her hangi bir organik bileşiğin yapısına dahil olmaz. Ancak önceki bölümlerde anlatılmış olan önemli fizyolojik işlevleri nedeniyle potasyum noksanlığı bitkide önemli zararlanmalara yol açar.

 

Potasyum noksanlığında bitkilerde hemen görülebilir simptomlar ortaya çıkmaz. Önce büyüme oranında bir gerileme olur (gizli açlık), ancak daha sonra kloroz ve nekrozlar görülür. Potasyum noksanlığı simptomları genelde önce yaşlı yapraklarda görülür. Çünkü noksanlık durumunda yeni oluşan genç yapraklara yaşlı yapraklardan K+ desteği yapılmaktadır. Noksanlık belirtileri bir çok bitkide (meyve ağaçları, tahıllar, mısır..) önce yaprak kenarları ve uçlarında görülmeye başlar. Yaprak kenarları önce sararır, daha sonra bu kısımlarda renk koyu kahverengiye döner. Noksanlığın çok şiddetli olması halinde bu kısımlar ölür ve kuruyarak dökülür. Özellikle meyve ağaçlarında çok tipik olarak görülen noksanlık belirtilerinde, yaprak kenarlarının anlatılan şekilde renk değişikliği gösterip ölmesine karşın, yaprağın geri kalan kısmı uzunca bir süre normal yeşil rengini ve görüntüsünü koruyabilmektedir.

 

Bazı bitki türlerinde örneğin; üçgüllerde potasyum noksanlığı simptomları yaprak kenarlarında görülmeyip, yaprak üzerinde düzgün olmayan bir şekilde dağılmış nekrotik lekeler şeklinde görülür. Bazı virütik hastalıklara, kuraklık gibi elverişsiz iklim koşulları da yukarıda anlatılan simptomlara benzer simptomlar yaratabilmektedir. Bu durumda simptomun potasyum noksanlığından ileri gelip gelmediğini anlamak için yaprak analizlerine başvurulabilir.

 

Potasyum noksanlığı çeken bitkilerde turgor basıncı düşer ve su stresi olunca bitkiler gevşek dokulu bir hal alırlar. Kuraklığa ve dona karşı dayanıklılık zayıflar. Aynı şekilde hastalık etmenlerine ve tuzlu toprak koşullarına karşı bitkiler çok daha duyarlı olurlar. Bitki dokularında ve hücre organellerinde anormal gelişmeler görülür. Bitkide ksilem ve floem dokularının oluşumu geriler. Dokularda ligninleşme azalır. Bunun sonucu olarak K+ noksanlığı tahıllarda yatmaya neden olur. Potasyum bitkilerde birçok kalite unsurunu etkileyen bir besin elementidir. Bu nedenle K+ noksanlığı bitkinin özelliğine göre çeşitli kalite bozulmalarına yol açar.

 

Bitkilerde Kalsiyum Noksanlığı

Bitkilerde Ca noksanlığı meristem dokularının büyümesini yavaşlatır. Noksanlık belirtileri önce büyüme noktalarında ve genç yapraklarda kendini gösterir. Genç yapraklar deforme olur ve yaprak kenarlarında siyah ve kahverengi nekrozlar oluşur. Noksanlıktan zarar gören dokularda hücre duvarları eridiğinden buraları yumuşak bir yapı kazanır. Kök uçları jelatinleşir.

 

Mineral toprakların çoğu Ca bakımından zengin oldukları için, bitkilerde mutlak bir Ca noksanlığına bağlı, simptomlar nadiren görülür. Buna karşılık meyve ve depo organlarına Ca akışında ortaya çıkan azalmalar daha sık olarak Ca noksanlığı simptomları yaratır. Elmada kalsiyum noksanlığında meyvenin yüzeyi siyah noktalı ve pütürlü bir hal alır. Domates ve biber de meyvede çürüme, kerevizde meyve içinin karaması, Brüksel lahanasında içten kahverengileşme kalsiyum noksanlığının meydana getirdiği zararlardır.

 

Bütün bitki dokularında Ca+2 iyonları transpirasyona bağlı olarak ksilem borularında oluşan aşağıdan yukarı doğru su hareketi ile taşınır. Ksilem suyunda Ca+2 iyonları konsantrasyonu düşük ise veya meyveden terleme (transpirasyon) düşük ise, meyvelere ulaşan Ca+2 iyonları miktarı yetersiz kalır ve simptomlar ortaya çıkar. NH4-N beslenmesi, toprakta su yetersizliği ve yüksek tuz konsantrasyonu ksilem suyundaki Ca+2 iyonları miktarını azaltır. Bu nedenle bu faktörler domateste çürümelere yol açan etmenler olarak bilinir.

 

Toprak çözeltisinden kalsiyumun alınıp yukarı taşınması kök uçları vasıtasıyla olmaktadır. Bu nedenle yeni köklerin oluşumunu engelleyen düşük sıcaklık, yetersiz havalanma gibi faktörler Ca alımını engelleyerek noksanlığa neden olabilir. Floem dokularında bulunan Ca immobildir. Bu nedenle daha önce absorbe edilmiş olan kalsiyumun meyve olumu döneminde floemde taşınarak meyveye ulaşması güçtür. Meyve olumu devresinde topraktan Ca+2 absorbe edilerek ksilem yolu ile meyveye ulaşmadığı takdirde meyvelerde Ca noksanlığı zararları görülebilecektir. Aynı nedenle, Ca beslenmesi durumunu saptamak için bitki yapraklarının analiz edilmesi her hangi bir yarar sağlamamaktadır. Çünkü açıklanmış olduğu gibi yapraklarda bulunan kalsiyumun meyveye taşınması gerçekleşmemektedir.

 

Bitkide Magnezyum Noksanlığı

Magnezyum noksanlığı simptomları bakımından bitki türleri arasında farklılıklar olabilmektedir. Bununla birlikte bazı ortak karakterler mevcuttur. Mg+2 bitki bünyesinde hareketli olduğu için, noksanlık halinde yaşlı yapraklardan kolaylıkla yeni oluşan yapraklara taşınmaktadır. Bu nedenlerle Mg noksanlığı önce yaşlı yapraklarda görülür. Mg noksanlığının tipik belirtisi yaşlı yapraklarda damarlar arasında görülen sararmadır. Primer ve sekonder damarlar yeşil renklerini korurlar. Üçüncü ve daha ince damarlar ve damarlar arası bölgelerde renk sararır. Yaprak bu haliyle benekli bir görüntüye sahip olur. Ekstrem durumlarda klorotik dokular ölerek kahverengi nekrozlar oluşturur.

 

Özellikle kumlu topraklarda, bitki gelişmesinin olgunluk dönemlerine doğru Mg noksanlığı sık görülür. Geç dönemde ortaya çıkan Mg noksanlığı üründe büyük bir kayba yol açmayabilir. Ancak özellikle yaprakları için yetiştirilen bitkilerde Pazar kabiliyeti düşer. Toprak sıkışması, su altında kalma ve kuraklık etkisi, noksanlığı şiddetlendirir.

 

Mg klorofilin yapısında yer alan bir element olduğu için, magnezyum noksanlığında doğal olarak klorofil oluşumu geriler. Bu ise bir çok biyokimyasal prosesin işlemesini geriletir veya durdurur. Mg noksanlığı stresinde bulunan bitkiler genellikle generatif devreye geç girerler.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(51515 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Bitki Besin Elementleri Ve Görevleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementleri Ve Görevleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementleri Ve Görevleri Bitkilerin ihtiyaç duydukları 20 tane mutlak gerekli besin elementleri 1-Hidrojen 2-Oksijen 3-Karbon 4-Azot 5-Fosfor 6-Potasyum 7-Kalsiyum 8-Magnezyum 9-Kükürt 10-Bor 11-Bakır 12-Demir 13-Klor 14-Mangan 15-Molibden 16-Çinko 17-Nikel 18-Silisyum 19-Kobalt 20-Sodyum Bu besin maddeler...

Humik Asit Ve Bitki Gelişimi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Humik Asit Ve Bitki Gelişimi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

HÜMİK ASİT Topraktaki organik maddelerin ana içeriği humustur. Hümik asit ise humusun en aktif maddesidir. Günümüzde artan kimyasal gübre kullanımı humusun hızla tükenmesine neden olmuştur. Oysaki humus gübrelerin alınımını kolaylaştıran bir maddedir. Bu sorunun çözümü için son yıllarda hümik madde (hümik asit ve fulvik asit) uygulamaları yapıl...

Bitki Yetiştiriciliğinde Neden Kükürt Kullanımı Gereklidir?

Bitki Yetiştiriciliğinde Neden Kükürt Kullanımı Gereklidir?

Bitki Yetiştiriciliğinde kükürdün bitkiye zararlı bir etkisi yoktur. Toprakta parçalanma sürecinde veya uygulama dönemlerinde karantina uygulamasına gerek yoktur. Kükürt uygulama sonrasında hemen yetiştiriciliğe geçilebilir. Hatta çok gerekli ise; bitkiler toprakta yetişirken dahi kükürt uygulaması yapılabilir. Bu uygulama aynı zamanda topraktak...

Bitkinin Yetişmesi İçin Gerekli Olan Temel Faktörler Nelerdir?

Bitkinin Yetişmesi İçin Gerekli Olan Temel Faktörler Nelerdir?

Bitkinin Yetişmesi İçin Gerekli Olan Temel Faktörler Bir bitkinin yetişmesi için gerekli olan temel faktörler vardır. Bazı bitkiler esnek davranırken bazı bitkilerde bu temel faktörlere titiz davranırlar. Bir bahçeyi tesis ederken iyi araştırmak, doğru bitkiyi bulmamız lazım. Paramız ve zamanımız boşa harcanmamalıdır. Bir bitkinin gelişmesi...

Bitki Besin Elementlerinin Özellikleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementlerinin Özellikleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementlerinin Özellikleri Yapılan araştırmalar, bitkilerin 16 bitki besin elementine mutlak ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Bitki besin maddeleri Makro besinler ve mikro besinler şeklinde iki gruba ayrılabilir. Makro besin maddeleri olarak tanımlanan karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O), azot (N), fosfor (P), kükürt (S), pota...

Bitki Besin Elementleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementleri Nelerdir?

Bitki Besin Elementleri Başta toprak olmak üzere tüm çevresel etmenler, bunun yanında bitkinin yapısal ve fizyolojik nitelikleri bitki besleme bilimine önemli ölçüde yön vermektedir. Besin elementlerinin bitki bünyesine alınması taşınması yaşamsal olaylarda kullanılması bitki fizyolojisi’nin önemli konuları arasında yer almaktadır. Fi...

Bitki Büyüme Maddeleri (Bitkisel Hormonlar) Nelerdir?

Bitki Büyüme Maddeleri (Bitkisel Hormonlar) Nelerdir?

BİTKİ BÜYÜME MADDELERİ Bitki hormonu (fitohormon) denildiğinde nasıl bir tanım yapılır. Fitohormon: Bitkinin belli yerlerinde sentezlenen, sentezlendiği yerden bitkinin diğer kısımlarına taşınabilen, Taşındığı yerde de çok düşük konsantrasyonlarda etkili olabilen büyümeyi düzenleyici düzenleyici kimyasal maddelerdir. Bir Maddenin Hormon Olar...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi