• notifications1
  • menü

Bugün : 19 Mart 2024 Salı

Buğday Gal Nematodu

Anguina tritici

 

Tanımı

Dişiler 3-5 mm, erkekler 2-5 mm boylu olup dişi, spiral hareketsiz erkek ise düz hat formunda ve aktifdir. Dişinin vücudu helezon gibi kıvrıktır. Kutikula üzerinde ki çizgiler çok incedir. Procorpus kalın, son kısmı şişkincedir.Median bulb küremsidir. Kuyruk ucu keskin veya yuvarlaktır. Vulva kuyruğa yakın kısımda ve çok belirgindir. Erkek çok hareketlidir. Bir veya iki testis’e sahiptir. Spicula bir çift olup kalın ve eğiktir. Bursa- spiculae ‘nin hemen önünde başlar ve hemen hemen kuyruk ucuna kadar uzanır.

 

Biyolojisi ve zararı

Nematodla bulaşık buğday taneleri ekildikten bir süre sonra toprağın nemini alıp şişerler . Tanelerin içinde II. Larva döneminde ve uyuşuk halde bulunan nematodlar uygun koşullara kavuştukları için harekete geçerek taneyi terk eder ve toprağa geçerler. Toprak içinde çimlenmekte olan veya çimlenmiş buğday bitkilerinin köklerinden girerek dokular arasında hareket eder, sap içinde ilerleyerek yapraklara gelirler. Yaprak dokusu içinde yerleşerek küçük urların oluşmasına neden olurlar.

Bazılar da çiğ veya yağmur nedeniyle ıslanmış bitkileri saran su tabakasından yaralanarak dıştan tırmanır ve stomalardan içeri girerek yaprak dokusu içine yerleşir. Böylece kış soğuklarına uyuşuk halde yaprak dokusu içinde geçirmiş olurlar.

 

İlkbahar da bitkilerin büyümesi ve başakların oluşmasına paralel olarak faaliyete geçen nematod larvaları doku içinde ilerleyerek başaklara gelirler ve çiçeklerin yumurtalığı içine girerek burada beslenmeye başlarlar. Bu yüzden yumurtalık gelişmez  küçük bir gal haline dönüşür. Daha sonra ergin olup burada çiftleşen dişiler 2000 kadar yumurta bırakır ve ölürler. Uygun sıcaklıkta 15 gün sonra açılan yumurtalardan çıkan II.dönem larvaları bir süre gal içinde beslenirler, bu dönemde buğdayların hasada gelmesi, dolayısıyla galin kuruması nedeniyle uyuşuk hale geçerler. Bir galin içinde 10-15 bin kadar larva bulunabilir. Ertesi yıllar ekilmeyipte saklanmış olan buğday taneleri içinde bu şekilde 28 yıl kadar canlılıklarını koruyabildikleri saptanmıştır.

 

Buğdaydan başka diğer konukcuları çavdar, arpa, yulaf ve bazı graminalerdir. Buğday gal nematodu esas zararını buğday başaklarında yapar. Bitkinin çiçeklenme döneminde yumurtalık içine yerleşen nematodlar, beslenmek için styletlerini buradaki hücrelere sokarlar ve onların bozulmasına , dolası ile yumurtalığın gelişmemesine şişerek küçük bir gal haline dönüşmesine neden olurlar.

 

Olgun başaklarda ki bulaşık taneler, sağlam olanlara göre küçük ve esmer-siyah renkte olmaları ile hemen göze çarpar. Karamuk adı  verilen bu taneler sürme (Tilletia spp.) hastalığı ile bulaşık tanelere benzersede bunların sert olması, sürmeli tanelerin yumuşak olması ve kolaylıkla ezilebilmesinin nedeniyle birbirinden kolayıkla ayrılır. Buğday gal nematodunun zararı yağmuru bol ve nemli yerlerde fazladır.Türkiye’de bazı yıl ve yerlerde bu zararın %30’a ulaştığı kaydedilmektedir. Yayılama genellikle bulaşık tanelerin saman, harman makineleri , tane ile beslenen kuşlar ve tarla fareleri ile olmaktadır.

 

Mücadelesi:

Kültürel önlemler:

Mücadelede sadece kültürel önlemlerden yararlanmak mümkündür. Bir yıllık tam nadasla, bir yıl evvelki mahsulle toprağa düşen gali tanelerden toprağa geçen larvalar tamamen ölmektedir. Yalnız bir yıl evvel toprağa dökülen normal danelerin çimlenerek gelişmesini önlemek ve gramine yabancı otların büyüyerek nematoda tekrar konukçuluk etmelerini önlemek için ot mücadelesinin  de yapılması gereklidir.

 

Nadas tatbik edilmeyen tarlalarda ise nematoda dayanıklı bitkiler nöbete sokulmalıdır. Baklagillerden yonca, tırfıl, korunga, nohut, fasulye, mercimek , şeker pancarı, patates, ayçiçeği, soğan, sarımsak, bostan çeşitleri, mısır ve yağlı bitkiler ile bir yıllık bitki nöbeti  uygulanarak toprak temizlenebilir. Kesinlikle galsiz sertifikalı tohumun kullanılması gereklidir.

 

Yetiştirici kendi imkanları ile tohumluğu kalburlama sistemi ile kısmen temizleyebilir. Bu sistemde tohumluk ancak %75’e kadar gali danelerden temizlenebilir. Muhalli tohum temizleme evlerinde tohumluk buğday içerisinde ki gali dane % 100’ e yakın bir oranda temizlenmekte dir. Tohum temizlemede en uygun metot , tuzlu su eriyiği kullanılarak nematodlu danelerin ayrılmasıdır. Geniş bir kap veya kazan içinde %20'lik tuzlu su eriyiği hazırlanır. İçerisine gali dane ihtiva eden tohumluk buğday atılır. Karıştırılan tohumlardan nematodlu olanlar daha hafif olduğundan su yüzüne çıkarlar. Gali daneler alınıp imha edilir. Dikkat edilecek husus gali danelerin su alıp dibe çökmemesi için zaman kaybetmemektir.

 

Kimyasal mücadelesi:

kimyasal mücadele yöntemi yoktur.

** Nematodlar hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayınız. 

 

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÖRÜLEN ÖNEMLİ HASTALIK VE ZARARLILAR

Konu İle İlgili Dokümanlar

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(62149 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Buğday Gal Nematodu (Anguina Tritici) Hastalığı

Buğday Gal Nematodu (Anguina Tritici) Hastalığı

Buğday Gal Nematodu Anguina tritici Tanımı Dişiler 3-5 mm, erkekler 2-5 mm boylu olup dişi, spiral hareketsiz erkek ise düz hat formunda ve aktifdir. Dişinin vücudu helezon gibi kıvrıktır. Kutikula üzerinde ki çizgiler çok incedir. Procorpus kalın, son kısmı şişkincedir.Median bulb küremsidir. Kuyruk ucu keskin veya yuvarlaktır. Vulva kuyr...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi