Tohumun Aşılanması Ve Ekilmesi Nasıl Yapılır?

Tohumun aşılanması elde bulunan pit kültürünü yapıştırıcı bir solüsyon vasıtası ile ekimden hemen önce tohumların yüzeyine yapıştırmaktır. Gum arabik (arap zamki) yapıştırıcı olarak en uygun olanıdır. Gum arabik’in %40’lık solusyonu 36 saat içinde kullanılacak miktarda hazırlanmalıdır. Gum arabik koruyucu madde içermemelidir. Çünkü koruyucu madde içeren gum arabik bakteri ve mantarlar tarafından kısa sürede parçalanırlar ki bu yapışma özelliğinin kaybolmasına neden olur. Gum arabik yerine %5’lik metil seliloz (selilozik zamk) da kullanılabilir.

Bir kap içerisinde 100 gr. Gum arabik 230 ml. Sertliği az su içinde eritilir. Sıcak suda erime daha kısa sürede olur. Solusyon kesinlikle kaynar suyla hazırlanmalıdır. 80⁰C kadar ısıtılabilir. Aşılama yapılmadan önce mutlaka soğutulmalıdır. Eğer selilozik zamk kullanılacaksa 14 g. Selilozik zamk 280 ml. Su içinde eritilmelidir. Hazırlanan yapıştırıcı solüsyon içerisine 70 gr. Pit kültürü dökülerek iyice karıştırılır. Sonra bu yapıştırıcı ve pit kültürünü içeren kıvamlı solüsyon tohumlarla iyice karıştırılarak pit kültürünün tohumları üzerine mütecanis şekilde yapışmaları sağlanır. Hazırlanan solusyon 25 kg. orta büyüklükte tohumları (fasulye, bezelye, nohut, börülce, soya gibi) aşılamaya yeterlidir. Tohumlar küçüldükçe solusyon miktarı artmalıdır. Daha sonra tohumlar gölge bir yerde kurutulur. Tohumlarda yapışmalar olursa elle mümkün olduğu kadar nazik şekilde bunlar birbirinden ayrılır ve artık ekime geçilebilir.

Pit kültürü yukarıda anlatıldığı şekilde yapıştırıcı bir solusyon yardımıyla tohum yüzeyine yapıştırabileceği gibi tohumlar süt, şekerli su ve hatta yalnız su ile nemlendirilerek de bu iş yapılabilir. Şeker ve süt yapıştırıcı solusyonda olduğu gibi hem yapışmaya hem de bakterilerin beslenmesine yardımcı olurlar. Tohum üzerindeki bakteri canlılığı güm urabik ile aşılamada su ile aşılamaya oranla 100 misli daha fazla olmaktadır.

Aşılanmış Tohumun Kireç ile Kaplanması (Pelletleme)

Pelletleme aşılanmış tohumun ince bir şekilde toz halindeki CaCO₃ ile yeknesak olarak kaplanmasıdır. Bunun için tohumlar aşılama materyali ve yapıştırıcı içeren solüsyon kaba 3-4 kg. çok ince öğütülmüş kireç taşı (CaCO₃) veya kalsit ilave edilir ve iyice karıştırılarak bunun çok ince bir tabaka halinde tohumun ve bakterilerin üzerini kaplaması sağlanır. Kesinlikle sönmemiş kireç kullanılmaz.

Aşılanmış tohumlar asit bir toprağa ekilirse asitliğin toksik etkisinden bakteriler zarar görür ki pelletleme bunu önler. Ayrıca ekimin gecikmesi, kuru tohum yatağına ekim yapılması, serpme ekim yapılması durumlarında veya aşılamadan hemen sonra ekim yapılmayacaksa pelletleme mutlaka yapılmalıdır. Bu durumlarda meydana gelebilecek kuruma ve güneşin ultraviyole ışınlarından bakterilerin zarar görmesi pelletleme ile önlenir. Pelletleme yapılmış tohumlar iyi vasıflı bakterilerle aşılanmışlarsa 18⁰C’da 2-8 hafta saklanabilirler. Şayet pelletleme yapılmadıysa mutlaka 24 saat içinde tavlı bir tohum yatağına ekilmelidir.

Tohumun Aşılanmasında ve Ekilmesinde Dikkat Edilecek Hususlar

1. Aşılama kültürü ekilecek baklagil çeşidinde etkin nodülasyon oluşturabilecek bakteri ırkı içermelidir.
2. Aşılama kültürleri taze olmalıdır. Son kullanılma tarihinden sonra kullanılmamalıdır. Çünkü geçen zaman içinde rutubet kaybı nedeniyle bakterilerden büyük bir kısmı ölecek ve etkili bir nodülasyon için yeterli miktarda bakteri bulunmayacaktır. Başarısızlıkla sonuçlanan aşılamaların %99’unun nedeninin kültürün cansızlığı veya çok az canlı bakteri içermesi olduğu bildirilmektedir.
3. Bakteri kültürleri nemini muhafaza edilebilmeleri için serin koşullarda (+4⁰C), örneğin buzdolabında saklanmalıdır.
4. Bakteri kültürü kullanılırken kültürle beraber gönderilen tarife iyi bir şekilde uygulanmalı, özellikle belirtilen dozdan daha az bakteri kullanılmamalıdır.
5. Aşılama materyali tohumlukla iyice karıştırılmalıdır.
6. Aşılanmış tohumlar serin ve gölge bir yerde saklanmalı ve bunlar nemli bir tohum yatağına ekilmelidirler.
7. Ekim aşılamadan sonra 24 saat içerisinde mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Eğer yapılmazsa aşılama yenilenmelidir.
8. Aşılanmış tohumlar ile asit ve iz elementler içeren gübreler karıştırılmamalıdır. Çünkü asitlik kök nodül bakterilerinin ölmesine neden olur. pH’sı 5.2’den düşük olan topraklarda sağlıklı bir nodülasyon olmaz.
9. Aşılanmış tohumlar ekilirken ot öldürücü, mantar öldürücü veya diğer pestisid ve insektisitlerle muamele edilmelidir.
10. Nitrat ve nitrit içeren gübreler 6.5 ppm. Gibi düşük konsantrasyonlarda bile nodülasyona engel olurlar. Bu nedenle bu gübrelerden sakınılmalıdır.
11. Aşılanmış tohumların ekileceği toprak özellikle fosfor ve potasyum bakımından zengin olmalıdır.