• notifications1
  • menü

Bugün : 28 Mart 2024 Perşembe

Genel Bilgi 

Sudaki renk çözünmüş halde bulunan maddelerin (safsızlıkların) meydana getirdiği "hakiki renk" ( sudaki bulanıklığı oluşturan süspanse materyal giderildikten sonraki renktir) olabileceği gibi, sudaki çökebilen veya koloidal askı maddelerinden de ileri gelebilen "zahiri renk" (yalnız suyun kendi rengi olmayıp, orijinal numune filtre veya santrifüj edilmeksizin, doğrudan doğruya ölçülen renktir) de olabilir. Kısaca renk, tabii metalik iyonlar ( demir ve mangan vs) humus, turba materyalleri algler, yabani otlar ve endüstri artıklarından meydana gelebilir. 

Hakiki rengin suyun yaprak gibi bazı bitkisel maddelerle, demir ve mangan bileşikleri ile teması neticesinde meydana geldiğini söylemiştik. Çay ve kahve sudaki hakiki renk için çok güzel bir örnek teşkil ederler. Bu da göstermektedir ki, sudaki renk mutlaka tehlikeli ve arzu edilmeyen bir husus değildir. Ancak rengi oluşturan yabancı maddeler üzerinde bazı zararlı mikroorganizmalarının yaşamalarının mümkün olabileceği düşünülebilerek renklilik şüphe ile karşılanmaktadır. 

Estetik yönden arzu edilmeyen renkteki suları içenler için su kaynağı güvenli olmayabilir. 

İnsanların çoğu 15 TCU (True Colour Units) üzerindeki rengin farkına varırlar. Aşırı renk klorlamayla, ozonlamayla veya diğer oksidanlarla azalır. (bk.koku ve tat giderilmesi) 

İçme sularında renk belirleyen değerin 15 TCU dan az olması gerekir. Genelde hakiki renk görünenden azdır. 

- Doğal yüzey sularının rengi pH arttıkça artar 

- Sudaki renk, tat ve kokuyla da yakından ilgilidir. Doğal suların rengi organik maddelerden ileri gelir, yüzey sularındaki bitkilerin çürümesinden kaynaklanır. Demir ve mangan gibi renk bazı yüzey sularında bulunduğu gibi, daha çok yeraltı sularında bulunurlar. İçme suyundaki diğer önemli demir kaynağı ise suyu taşıyan demir boruların çözünmesidir. Demir suya kırmızı kahverengi mangan ise siyah renk verir. 

Karakteristik kırmızı renkteki su, hidroksit şeklinde demirin çökmesinden, kırmızı su demir II nin demir III e oksitlenmesinden ileri gelir. Her iki olay mikrobiyolojik kaynaklıdır, bazı durumlarda ise su dağıtma sistemleri demir bakterilerinin faaliyetiyle tıkanır. Bu tipteki renk sorunlarına yeraltı sularında, yüzey sularından daha fazla rastlanır. Dağıtma sistemlerindeki korozyon musluk sularında renk ve bulanıklığa sebep olur. 



Renk Giderilmesi 

Renk giderilmesi için pratikte en etkili yol süzme ve koagülasyona ilave olarak kimyasal oksidasyon işlemidir. İsveç'teki tasfiye tesislerinde 5 - 150 TCU arasındaki renk tasfiye edildikten sonra 5 - 25 TCU ya kadar düşürülmüştür. İçme sularındaki renk limiti estetik yönden ele alınmaktadır. 
Görünen renk içme suyundan giderilmeye çalışılırsa da suyun kaynağı güvenilir olmayabilir. Sağlıkla ilgili kriterlerde rengin, klorlanan bazı organik bileşik ürünleri ile yakından ilgisi vardır. Bu da su tasfiyesinde karışıklıklara ve klor sarfiyatının artmasına sebep olur. 



Rengin Sağlığa Etkisi

Doğal organik madde zehirliliği ile ilgili bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda fulvik asit kullanılmıştır. Belli bir zaman içinde çeşitli dozlarda hazırlanmış fulvik asitli içme suyu erkek farelere verildiğinde vücut ağırlıklarında ve beslenme de bir değişiklik gözlenmemiştir. 14 gün 1000 mg/kg dozda verilen fulvik asit farelerce öldürücü etki yapmamıştır. Sadece ağırlıkta bir artma ve kontrol hayvanlarıyla mukayesede bazı böbrek enzim konsantrasyonunda azda olsa değişme gözlenmiştir. Litrede 2,5 mg humik asit içeren içme suyu insanlar tarafından kullanılabilir. 



Prensip

Suların bağıl rengi, renk koyuluğu değişimiyle doğrusal olarak değişen potasyum hekza kloroplatinat kobalt klorürün uygun derişimlerdeki çözeltileriyle numune doğrudan karşılaştırılarak tayin edilebilir. Renk "birim" olarak ölçülür. Tarif olarak l mg/lt kloroplatinat iyonu 1 renk birimidir. 



Engelleyiciler

Bulanıklık, hakiki rengin daha fazla gözlenmesine neden olur. Bulanıklığın giderilmesi, renk tayininde en büyük problemlerden birisidir. Bulanıklık: 

1.Süspanse materyal üzerinde absorbsiyon ile 

2.Süzgeç kağıdından süzmekle 

3.Konsantre edilmiş sedimanların meydana getirdiği membranlardan süzmekle, 

4.Santrifüj ile giderilebilir.Ancak, santrifüj çok ince partüküllerin, bulunması halinde tam etkili olmamaktadır. Filtrasyonda ise, hakiki rengi veren bazı materyalde bulanıklık kadar iyi bir şekilde giderilir. 

Bulanıklığın giderilmesi prosesinde, her hangi bir ortamdan filtre etmek yerine, santrifüj seçilebilir. Ancak çok ince bölünmüş partikülleri kapsayan sular için tamamen etkili değildir. İnce dağılmış partiküllerin kuvvetli elektrolitler için tamimiyle etkili değildir. İnce dağılmış partiküllerin kuvvetli elektrolitler ile flokülasyonu ileri sürülmektedir. Elektrolitik metot bulanıklığın giderilmesinde etkilidir. Ancak flokülasyon prosesi aynı zamanda bazı suların renksizleştirilmesinde de kullanılır. Flokülasyon metodu, sudaki her tip renk için uygun olmayıp, bazı uygulamalarda kullanılabilir. 

Depolamalarda bazı biyolojik değişmeler de renk üzerine etki eder. Yüksek renkli bazı sularda renk soluklaşır veya asılı bazı maddeler çökerler. Bu nedenle renk tayinleri, numuneler toplandıktan sonra belirli bir zaman içerisinde yapılmalıdır. Ölçülen renk değenleri, suyun pH ına dayanır. Renk değerleri, pH ın artmasıyla artar. Bu nedenle, renk tayinlerinde, analiz yapıldığı zamandaki pH değerinin de verilmesi gerekir. 



Kullanılan Aletler 

1. 50 ml kapasiteli uzun tip Nessler tüpleri 
2. Renk karşılaştırıcısı (Komparatör, Örn. Hellige test aleti) 



Kullanılan Kimyasallar

Potasyum hekza kloroplatinat-kobalt klorür çözeltisi, 500 birimlik: 1,246 gr potasyum hekza-kloro platinat (K2PtCl6) (0,500 gr metalik platine ekivalenttir) az suda çözülerek buna l gr kristalize kobalt klorür CoCl2.6 H2O (0,25 gr metalik kobalta ekivalenttir) Az damıtık su ve 100 ml konsantre HCl (d=1,19) ile tamamen çözülür. Bütün çözelti, damıtık su ile 1 litre ye tamamlanır. Bu stok standart çözeltinin rengi 500 renk birimidir. 

Eğer potasyum kloroplatinat kullanılması uygun değilse, 0,500 gr saf metalik platin kral suyunda (1 HCl + 3 HNO3) çözünürleştirilir. Sonra konsantre HCl ilaveleri ile kuruluğa kadar buharlaştırmalar yapılarak, ortamdaki nitrik asit tamamen giderilir. 1 gr kristalize kobalt klorür ilavesi ile yukarıdaki gibi çözülür. 


Renk Standartlarının Hazırlanması

500 birimlik potasyum hekza kloroplatinat-kobalt klorür çözeltisinden aşağıdaki miktarlar alınır. 

0,5 : 1 : 1,5 : 2 : 2,5 : 3 : 3,5 : 4 : 4,5 : 5 : 6 : 7 ml Bu miktar çözeltiler nessler tüpleri içinde damıtık su ile 50 ml tamamlanır. Böylece elde edilen çözeltilerin renkleri 5 , 10 , 15 , 20 , 25 , 30 , 35 , 40 , 45 , 50 , 60 , 70 birimdir. 

Numunenin renk koyuluğu 70 birimden faylaysa, damıtık su ile uygun oranda seyreltilir. Standartların kirlenme ve buharlaşmadan korunması için ağızları sıkıca kapatılır. 



Deneyin Yapılışı 



1.YÖNTEM 
 
Nessler tüpüne 50 ml ye kadar (işaretli kısmına kadar) numune su doldurulur ve hazırlanan standartlar ile karşılaştırılır. Beyaz bir zemin üzerinde bulunan numunelere yukarıdan aşağıya doğru bakılır. Işık çözelti kolonunda yukarıya doğru kırılacak bir açı altında gözlenir. Eğer numunede kirlilik varsa, aşağıda verilen yönteme göre giderilemeyecek "görünen renk" olarak analiz raporuna işaret edilir. 

Numunede bulanıklık varsa, hakiki rengin tayini için, bulanıklık yukarıda belirtilen yöntemlerle ve genellikle santrifüjle giderildikten sonra standartlarla karşılaştırılır. 



2. YÖNTEM 

1. Helliğe test aletinin yaklaşık 40 ml kapasiteli tüplerinin biri numune su ile doldurulur. Tüpte hava kabarcığı varsa, tüpe hafif hafif vurularak çıkarılır. Aletteki yerine konur. 

2. İkinci tüpe karşılaştırma çözeltisi (blank) olarak damıtık su doldurulur. 

3. Renk karşılaştırması: Aletin renk diski, her iki tüpteki renkten uygun olana kadar çevrilir. Aletin renk birimi, renk diskinden doğrudan platin - kobalt birimi olarak okunur. 

 

Hesaplama

Renk birimleri aşağıdaki eşitlikten faydalanarak hesaplanır. 

Renk birimleri = (A×50) / B 

A: Seyreltilmiş numunedeki tahmini renk 
B: Seyreltilmek için alınan numunenin mililitresi 



Deneyin Hata Sınırı 


1 - 50 birim için hata sınırı         1 birim 
51 - 100 birim için hata sınırı      5 birim 
101 - 250 birim için hata sınırı    10 birim 
251 - 500 birim için hata sınırı    20 birim 

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(98038 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Renk Tayini Analizi Nasıl Yapılır?

Renk Tayini Analizi Nasıl Yapılır?

Genel Bilgi Sudaki renk çözünmüş halde bulunan maddelerin (safsızlıkların) meydana getirdiği hakiki renk ( sudaki bulanıklığı oluşturan süspanse materyal giderildikten sonraki renktir) olabileceği gibi, sudaki çökebilen veya koloidal askı maddelerinden de ileri gelebilen zahiri renk (yalnız suyun kendi rengi olmayıp, orijinal numune filtre...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi